Strafbaarheid belediging

Artikel 266 Wetboek van Strafrecht
Wanneer is belediging strafbaar. De strafbaarstelling is opgenomen in artikel 266 Wetboek van Strafrecht. Artikel 266 Strafrecht luidt als volgt:

lid 1: Elke opzettelijke belediging die niet het karakter van smaad of smaadschrift draagt, hetzij in het openbaar mondeling of bij geschrift of bij afbeelding, hetzij iemand, in zijn tegenwoordigheid mondeling of door feitelijkheden, hetzij door een toegezonden of aangeboden geschrift of afbeelding, aangedaan, wordt als eenvoudige belediging gestraft met een gevangenisstraf van ten hoogste drie maanden of geldboete van de tweede categorie.
lid 2: Niet als eenvoudige belediging strafbaar zijn gedragingen die ertoe strekken een oordeel te geen over de behartiging van openbare belangen, en die er niet op zijn gericht ook in ander opzicht of zwaarder te grieven dan uit die strekking voortvloeit.

Artikel 261 Wetboek van Strafrecht
Om te bepalen of belediging strafbaar is, dient eerst vastgesteld te worden of er sprake is smaad of smaadschrift volgens artikel 261 Wetboek van Strafrecht. Artikel 261 Strafrecht luidt als volgt:

lid 1: Hij die opzettelijk iemands eer of goede naam aanrandt, door tenlastelegging van een bepaald feit, met het kennelijke doel daaraan ruchtbaarheid te geven, wordt als schuldig aan smaad, gestraft met een gevangenisstraf van ten hoogste zes maanden of een geldboete van de derde categorie.
lid 2: Indien dit geschiedt door middel van geschriften of afbeeldingen, verspreid, openlijk tentoongesteld of aangeslagen, of door geschriften waarvan de inhoud openlijk ten gehore wordt gebracht, wordt de dader, als schuldig aan smaadschrift gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste een jaar of geldboete van de derde categorie.

Artikel 267 Wetboek van Strafrecht

1. het openbaar gezag, een openbaar lichaam of een openbare instelling
2. een ambtenaar gedurende of ter zake van de rechtmatige uitoefening van zijn bediening
3. het hoofd of een lid van de regering van een bevriende staat

Bij een belediging is er in het strafrecht een onderscheid gemaakt tussen een bedoelde en onbedoelde belediging. Het is namelijk lastig vast te stellen wanneer iemand zich beledigd voelt en of er ook een intentie was om iemand te beledigingen. In artikel 267 wordt er onderscheid gemaakt in:

• Belediging van het openbaar gezag, een openbaar lichaam of een openbare instelling
• Belediging ambtenaar (gaat het om een ambtenaar in functie?)
• Het hoofd of een lid van de regering van een bevriende staat
• Majesteitsschennis

Artikel 137c Wetboek van Strafrecht

lid 1: Hij die zich in het openbaar, mondeling of bij geschrift of afbeelding, opzettelijk beledigend uitlaat over een groep mensen wegens hun ras, hun godsdienst of levensovertuiging, hun hetero- of homoseksuele gerichtheid of hun lichamelijke, psychische of verstandelijke handicap, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste een jaar of geldboete van de derde categorie.

1. belediging

Een belediging is een opzettelijke belediging die niet strafrechtelijk vervolgd wordt. Dit houdt in dat het slachtoffer geen aangifte doet, waardoor de belediging ongestraft blijft. Een belediging kan dus wel strafbaar zijn, maar dan moet er aangifte gedaan zijn en het Openbaar Ministerie moet hebben besloten om de verdachte te vervolgen.

2. Groepsbelediging

Een groepsbelediging is niet alleen een vorm van belediging, maar wordt ook gezien als een vorm van discriminatie. Dit omdat op een ongerechtvaardigde wijze onderscheid wordt gemaakt tussen groepen mensen wegens hun ras, godsdienst, levensovertuiging, seksuele geaardheid, psychische en verstandelijke handicap. De meest bekende zaak is over groepsbelediging is de uitspraak van een politicus over meer of minder Marokkanen.

3.Smaad

Wanneer iemand met opzet iemands eer of goede name schade aandoet, dan is er sprake van smaad. Een slachtoffer doet dan aangifte wanneer er nare dingen gezegd zijn over het individu, een groep of een organisatie. Wanneer men zich op papier negatief uitlaat tegenover een ander, dan wordt dit een smaadschrift genoemd.

4. Laster

Als iemand zwart wordt gemaakt door openbare uitlatingen die niet gegrond zijn op feiten, dan spreken we van laster. Iemand baseert zich dus op leugens. Ook een lasterlijke aanklacht kan voorkomen. In dat geval wordt er bewust een valse aangifte gedaan tegen een persoon.

Politieverhoor belediging

Als u verdacht wordt van belediging en u bent ontboden voor een politieverhoor dan is het goed om te weten dat u maximaal 9 uur voor verhoor kunt worden opgehouden op een politiebureau, waarbij de tijd tussen middernacht en negen uur in de ochtend niet meetelt voor deze negen uren. Bent u zonder vaste woon of verblijfplaats dan kunt u maximaal negen uur worden opgehouden voor verhoor.

Voorarrest belediging

Op onze pagina voorarrest kunt u lezen bij welke strafbare feiten voorarrest mogelijk is. Voorarrest is mogelijk als het gaat om groepsbelediging op grond van artikel 137c Wetboek van Strafrecht.

Voorarrest minderjarige

Een minderjarige zal bij belediging niet in voorarrest worden genomen. Slechts in zeer uitzonderlijke gevallen kan hiertoe worden overgegaan. Het zal dan moeten gaan om een ernstige groepsbelediging. De officier van justitie zal dan eerder kiezen om een vorm van huisarrest op te leggen.

Voorarrest volwassenen

Een volwassene die het strafbare feit van belediging pleegt kan hiervoor niet in voorarrest worden genomen. Hierop zijn slechts twee uitzonderingen mogelijk. De eerste uitzondering is het plegen van een groepsbelediging (artikel 137c Wetboek van Strafrecht). De tweede uitzondering is dat de verdachte geen vaste woon of verblijfplaats in Nederland heeft.

Bewijs belediging

Om tot een veroordeling van te komen, moet er bewijs zijn dat er sprake is van een strafbare belediging en dat u de het feit ook heeft gepleegd.

De beoordeling van het bewijs of er sprake is van een strafbare feit is afhankelijk van de betekenis van de uitlating en het doel van de uitlating. Verder is van belang of er publiek bij aanwezig was toen de beledigende uitspraak werd geuit en tegen wie het was gericht. Een belediging van een ambtenaar in functie wordt immers zwaarder gestraft. Het opsteken van een middelvinger tegen een politieagent is weer geen belediging.

Bij de betekenis van de uitlating gaat het erom welke betekenis het gebruikte woord heeft. Sommige woorden zijn per definitie beledigend, maar bij andere woorden is dat niet op voorhand duidelijk. Neem bijvoorbeeld het woord lullo. Dit woord kan slaan op een student die lid is van een dispuut, maar kan ook beledigend zijn afhankelijk van de context waarin het woord gebruikt wordt.

Verweren belediging

Om tot een goed verweer te komen is het van groot belang te weten hoe de situatie was ten tijde van de belediging, wat ging eraan vooraf, tegen wie was het gericht en in welke context heeft het plaatsgevonden. Als dit allemaal duidelijk is dan kunnen de gespecialiseerde strafrechtadvocaten van Andeweg Van Doveren Advocatuur het verweer in uw strafzaak opstellen en voorhouden aan de politierechter als u moet voorkomen of aan de officier van justitie als u een oproep heeft ontvangen voor een OM zitting.

Voorbeelden van mogelijke verweren zijn

* de belediging is niet aan te merken als een strafrechtelijke belediging
* er is geen sprake van opzet op de belediging
* de beledigde persoon heeft geen aangifte gedaan
* u bent onterecht als verdachte aangemerkt, er is sprake van een persoonsverwisseling
* de belediging valt onder de vrijheid van meningsuiting
* zaak is te oud om nog te vervolgen

Strafeis officier van justitie

De officier van justitie bepaalt zijn strafeis aan de hand van richtlijnen. Daarbij kunnen strafverzwarende omstandigheden gelden. Deze strafverzwarende omstandigheden zullen de strafeis verhogen. Wij merken nadrukkelijk op dat de strafeis van de officier van justitie niet de straf hoeft te zijn die ook wordt opgelegd door de rechter. De rechtbanken in Nederland hanteren hun eigen richtlijnen. Deze vindt u terug onder het kopje straffen.

Strafeis minderjarigen

Bij minderjarigen kan de officier van justitie besluiten om een Halt straf op te leggen. De hoogte is bij een Halt straf mede afhankelijk van de leeftijd van de minderjarige. Hoe ouder hoe hoger omdat er dan meer normbesef moet zijn bij de minderjarige. De strafeis belediging minderjarige is gebaseerd op de richtlijn kader voor strafvordering jeugd en adolescenten inclusief strafmaten Halt. Bij de tabel geldt de volgende legenda.

TS = Taakstraf
GB – Geldboete

Strafeis volwassenen

De strafeis van de officier van justitie houdt bij volwassenen rekening met het feit of er sprake is van recidive. Dit wil zeggen een eerdere veroordeling voor hetzelfde strafbare feit. De strafeis is gebaseerd op de richtlijn voor strafvordering belediging. De strafeisen uit deze richtlijn treft u hieronder aan. Bij alle tabellen geldt de volgende legenda.

TS = Taakstraf
GB – Geldboete
GS = Gevangenisstraf
ov = onvoorwaardelijk
5j = recidive binnen 5 jaar
2j = recidive binnen 2 jaar

Strafverzwarende omstandigheden zijn bij belediging voor volwassenen onder andere:

1. De aard en ernst van de belediging (bijvoorbeeld spugen, een tirade) en de mate waarin iemands eer of goede naam/morele integriteit wordt aangerand of aangetast.
2. Medeplegen
3. Jegens ambtenaren of andere gezagsfunctionarissen of journalisten (+200%)
4. Evenement (+75%) of voetbal gerelateerd (+50%)
5. Discriminatoire aspecten (dagvaarden +100%)