Om in het hele land dezelfde straffen op te leggen, hebben de politierechters in Nederland richtlijnen voor straffen. De zogenoemde LOVS richtlijnen. Klik op LOVS richtlijnen voor meer informatie over de straf per feit. De straffen kunnen zowel voorwaardelijk als onvoorwaardelijk worden opgelegd door de politierechter.

Hoe verloopt een een rechtszaak?

Een strafzaak verloopt altijd op dezelfde wijze. Vanaf binnenkomst in de zittingszaal zijn er 10 onderdelen in een zitting.

controleren personalia
De politierechter zal uw personalia controleren om vast te stellen of u degene bent die ook gedagvaard is door de officier van justitie. Dit doet de  politierechter door u te vragen naar uw naam, adres, woonplaats en uw geboortedatum.

voordragen tenlastelegging
De officier van justitie wordt vervolgens in de gelegenheid gesteld om voor te dragen van welk strafbaar feit u verdacht wordt. De officier van justitie leest dan de tenlastelegging voor die in de dagvaarding staat opgeschreven.

onderzoek door de politierechter
De politierechter gaat u vragen stellen over het strafbare feit waarvan u verdacht wordt. De eerste vraag is vaak of het klopt dat u het strafbare feit heeft gepleegd. U bent niet verplicht om antwoord te geven op de vragen van de rechter en de officier van justitie. De politierechter zal vervolgens het politiedossier met u bespreken. Hierin staan onder andere de aangifte, getuigenverklaringen, verhoor van u als verdachte. Daarnaast kan het politiedossier ook een proces-verbaal van bevindingen bevatten. Dit zijn waarnemingen van agenten, bijvoorbeeld het waarnemen van letsel of het uitkijken van camerabeelden. Als de politierechter de vragen heeft gesteld, dan mogen de officier van justitie en uw advocaat vragen aan u stellen.

bespreking van uw persoonlijke omstandigheden
De politierechter gaat vervolgens over tot het stellen van vragen over uw persoonlijke omstandigheden. Dit zijn vragen over wie u bent en wat u doet in het dagelijkse leven (werk en inkomen) Daarnaast worden vragen gesteld over uw gezinssituatie en of u goed kunt rond inkomen. Ook kan de politierechter vragen aan u of er sprake is van hulpverlening jegens u of uw gezinsleden. Op deze wijze kan de politierechter rekening houden met al uw persoonlijke omstandigheden bij de oplegging van de straf.

bespreking van het verzoek tot schadevergoeding van het slachtoffer
Een slachtoffer kan in de strafzaak een verzoek indienen tot vergoeding van de geleden schade en voor smartengeld. De advocaten van Andeweg Van Doveren Advocatuur bespreken tijdens het pleidooi de vordering benadeelde partij en vermelden waarom bepaalde posten niet kunnen worden toegewezen. Ook spreekt de advocaat zich uit over het gevraagde smartengeld en de hoogte daarvan. Een slachtoffer kan ook gebruik maken van het spreekrecht om aan de rechter toe te lichten wat voor impact het strafbare feit op hem of haar heeft gehad.

requisitoir door de officier van justitie
De officier van justitie zal een standpunt innemen over het bewijs in het dossier. Dit noemen we het requisitoir. Als de officier van justitie alle bewijsmiddelen heeft besproken in het requisitoir dan komt de strafeis. In de strafeis geeft de officier van justitie aan welke straf u zou moeten krijgen. Dit kan een geldboete, werkstraf, gevangenisstraf zijn. Deze straffen kunnen voorwaardelijk en onvoorwaardelijk worden geëist in het requisitoir. Het requisitoir vormt het belangrijkste betoog van de officier van justitie.

pleidooi door de advocaat
De advocaat zal namens u een pleidooi houden, waarin de advocaat het bewijs bespreekt. Hierbij komen onregelmatigheden in het bewijs aan de orde. Ook de onderlinge samenhang van bewijsmiddelen wordt besproken (schakelbewijs). De advocaat bespreekt ook de vordering van de benadeelde partij en de strafeis. Op het einde van het pleidooi komt de advocaat met zijn conclusie. Dit kan zijn vrijspraak, ontslag van alle rechtsvervolging, schuldigverklaring zonder oplegging van straf of een lagere straf dan geeist is.

repliek en dupliek
Na het pleidooi van de advocaat mag de officier van justitie reageren op het pleidooi. Dit noem je repliek. De advocaat mag vervolgens nog reageren op de repliek van de officier van justitie. Dit noemt men dupliek.

laatste woord
U heeft als verdachte recht op het laatste woord. U mag hiervan gebruik maken, maar dat is niet verplicht. In het geval dat u een bekennende verdachte bent is het verstandig om tijdens uw laatste woord nogmaals uw excuses aan te bieden voor het gepleegde strafbare feit. Ook kunt u aangeven of u wel of niet bereid bent om een schadevergoeding te betalen aan het slachtoffer.

uitspraak door de politierechter
De uitspraak van de politierechter is het sluitstuk van de zitting. De politierechter doet meteen mondeling uitspraak. Deze uitspraak wordt vastgelegd in een aantekening mondeling vonnis. U kunt deze bij uw advocaat opvragen. Als u het eens bent met de straf dan kunt u afstand doen van het recht op hoger beroep. Bent u het oneens met de bewezenverklaring of de strafoplegging dan moet u vooral geen afstand doen van het recht op hoger beroep. U heeft dan veertien dagen de tijd om hoger beroep in te stellen. Uw advocaat kan voor u hoger beroep in stellen. Voor meer informatie over het instellen van hoger beroep en de behandeling van de strafzaak in hoger beroep, klik op hoger beroep. Indien u wordt vrijgesproken of ontslagen wordt van alle rechtsvervolging heeft u recht op schadevergoeding. Dit kan zijn schadevergoeding na onterechte hechtenis, schadevergoeding voor de kosten van rechtsbijstand. Voor meer informatie over schadevergoeding, klik op schadevergoeding.